Alla y de Vuelta

Iets meer dan twee maanden ben ik nu in Bolivia. De tijd is voorbij gevlogen. En Santa Cruz voelt ondertussen echt aan als thuis. Er is de afgelopen tijd niet alleen heel erg veel gebeurd, maar ook veel veranderd. Zo gaat het vaak over het vinden van je plek binnen de projecten. En sinds een paar weken heb ik het gevoel dat ik daar steeds iets dichterbij kom. Het is heel erg fijn om te merken hoe alle relaties onderling constant veranderen. Hoe de kinderen meer vertrouwen in mij krijgen en er nu ook op een natuurlijke manier vriendschappen ontstaan. De eerste dagen zijn er altijd kinderen die heel snel naar je toe komen. Vooral fysiek vragen zij meteen om veel aandacht. Er is geen natuurlijk proces van leren kennen. Met de kinderen die eerst vertrouwen in de ander op moeten bouwen begint het “leren kennen” nu te komen. Ze komen uit zichzelf naar mij toe. Willen praten, komen om een knuffel vragen. Er ontstaat een relatie op een manier die voor mij veel natuurlijker aanvoelt.

Wat ik moeilijk vind, maar wat nooit makkelijker gaat worden is het feit dat sommigen kinderen weglopen. De vraag waar ze terecht zullen komen blijft door mijn hoofd spoken. Sommigen keren na een paar dagen weer terug, andere blijven weg.
Ook het vertrek van kinderen naar hun ouders voelt erg dubbel. Natuurlijk wil ik dat ze kind kunnen zijn bij mensen die voor ze zorgen. Alleen kan ik het niet helpen me af te vragen hoe veilig en goed deze plek voor ze zal zijn. Of het daar daadwerkelijk beter is.

De kinderen, het werk, de onderlinge verhoudingen, alles veranderd. Waardoor ook de dagen er steeds weer anders uitzien. Het enige dat bijna altijd constant is, is het eten. Op de projecten krijgen de kinderen vijf keer per dag iets te eten. Ontbijt, merienda, lunch, merienda en avondeten. Het ontbijt bestaat uit twee broodjes. Dit gaat gepaard met thee of chocolademelk en een kilo suiker. Want ja, suiker en zout wordt hier werkelijk met alles gegeten. Het merienda is een soort tussendoortje, iets te drinken en iets kleins om te eten. Soms is dit fruit, soms empanadas, maar meestal dezelfde broodjes als bij het ontbijt en zakje met limonade. In Hogar Don Bosco, het grootste project van de salesianen in Santa Cruz, is de centrale keuken. Daar koken een ochtend en een avond ploeg de maaltijden voor de kinderen van Hogar Don Bosco, Mano Amiga, Techo Pinardi, Patio Don Bosco en Barrio Juvenil. ’s Middags bestaat het uit twee gerechten. Soep en een segundo. ’s Avonds is er één gerecht. Soms aangevuld met bakbananen of salade bestaande uit tomaat en rode ui. Men leeft hier voornamelijk van kip met rijst. Eten we geen kip, dan zit er wel ander vlees door, want dat mag natuurlijk niet ontbreken. Soms is er in plaats van rijst pasta. En in elk gerecht is er ook altijd wel een aardappel terug te vinden.
Op zondag is het eten vaak iets specialer dan normaal. Meestal is het kip met rijst, maar deze is dan net iets anders klaargemaakt. De kinderen gaan dan ook graag een weddenschap aan om meer “pollo de domingo” te bemachtigen. Weddenschappen die ik al meerdere keren verloren heb…

Van alle veranderingen, naar het eten, naar de kerk. Een beetje een rare overgang, maar ook de kerk speelde de afgelopen tijd weer een grote rol. De maanden oktober en november staan namelijk in het teken van de doop, de eerste communie en het vormsel van veel kinderen. Ieder weekend is de mis weer net iets anders dan normaal en wordt er een van de ceremonies uitgevoerd. Voor alle gelegenheden zijn ook de peetouders van de kinderen aanwezig. Voor sommigen kinderen is dat lastig. Zij hebben nog geen peetouders en ook geen familie waar ze het aan willen of kunnen vragen. Anderen hebben wel peetouders, maar deze kunnen of willen niet komen. Daarom gebeurt het regelmatig dat de vrijwilligers de rol van madrina of padrino vervullen. Zo heeft een van de meisjes van Mano Amiga mij gevraagd haar madrina te zijn bij haar bautizo. Iets dat ik heel bijzonder vond om te doen met name omdat alle rituelen en ceremonies nieuw voor mij zijn.

Ondanks dat ik zelf niet gelovig ben, en ook niet opzoek ben naar een religie, heeft het geloof de afgelopen maand op verschillende manieren een hele grote rol gespeeld. Zo stond de maand oktober bijvoorbeeld in het teken van Maria Auxiliadora. Het bidden van de rozenkrans is iets dat ik steeds meer begin te nemen voor wat het is en daarmee denk ik op een bepaalde manier ook anders begin te waarderen. Het is een rustpunt in een hele drukke dag. Ook heb ik met alle gebeurtenissen van de afgelopen maand op een bepaalde manier kunnen ervaren hoe belangrijk religie voor mensen kan zijn. Hoe zij het gevoel hebben samen ergens in te staan, gebonden door het geloof in een God. Ik bewonder hoeveel kracht zij uit hun religie kunnen halen.

De afgelopen maand kende namelijk ook een hele andere kant. Op zondagmiddag, halverwege oktober, kreeg een mijn huisgenootjes het verschrikkelijke nieuws dat haar zus plotseling om het leven is gekomen. Het nieuws had een behoorlijke impact op het hele huis. Ergens verbaasde het me hoe moeilijk ik het vond. Ik kende haar zus niet, alleen uit verhalen, maar het deed pijn haar zoveel verdriet te zien hebben.
Al snel was besloten dat we samen naar Europa zouden gaan. Zo stapten we diezelfde week op vrijdag het vliegtuig in. De dagen die tussen het nieuws en ons vertrek in zaten voelden raar. Waar ik de eerste weken niets liever wilde dan even teruggaan naar Nederland kon ik het me nu niet indenken om weg te gaan. Net nu ik het gevoel had weer een soort stap te hebben gezet. Weer iets dichter bij de kinderen te zijn, meer betrokken te worden bij het team, leuke dingen met ze kunnen doen maar ook merken dat ze af en toe heus wel luisteren. Allerlei bevindingen en gevoelens die ik mij misschien wel meer realiseerde door het feit dat ik bijna weg zou gaan. De dagen in Europa waren niet altijd de makkelijkste, maar ook deze zijn eigenlijk heel erg snel voorbij gegaan.
Uiteindelijk zijn we twee weken in Europa gebleven en daarna samen weer terug gevlogen naar Bolivia. Ik ben bij de begrafenis geweest en heb een belangrijk deel van “het afscheid” meegemaakt. Al deze momenten hebben we nu samen weer mee terug genomen naar Santa Cruz.

De reden van ons vertrek was natuurlijk heel erg naar, maar gelukkig kon er ook gelachen worden om alle dingen die we zouden doen. Bijvoorbeeld het herwaarderen van de hitte in Santa Cruz na twee weken geleefd te hebben in de herfst (die voor ons aanvoelde als een strenge winter). Daarnaast konden we genieten van alle prachtige kleuren van de bomen. Even uitwaaien aan zee. En alle boodschappen verzamelen voor onze huisgenoten. Want wat hebben we uiteindelijk weer veel mee terug gesleept.
Tegen het eind van de twee weken durf ik voor ons beide te zeggen dat we er heel veel zin in hadden om weer terug te gaan. En iets te mogen doen dat waarschijnlijk maar weinig andere vrijwilligers op deze manier zullen ervaren: terugkomen.
Het was heel fijn om weer thuis te komen. Voorafgaand was ik best een beetje zenuwachtig om alle kinderen weer te zien. Bang dat er een verandering zou zijn. Maar gelukkig werd de draad gewoon weer opgepakt. Ik ben blij om terug te zijn, want ook al luisteren ze af en toe nog zo slecht en kunnen ze nog zo vervelend zijn, ik heb ze zeker wel gemist. En dat is maar goed ook, want over iets minder dan twee weken gaan we bijna drie weken met alle kinderen op kamp en is de zomervakantie hier officieel begonnen. Er is nog van alles dat we voor moeten bereiden, maar ik heb er heel veel zin. Echter voor het zover er is staan er eerst nog wat anderen dingen op de planning. Zo ga ik zondag meedoen aan een hardloopwedstrijd en is er volgende week woensdag een veiling waar ook een aantal vrijwilligers mee zullen helpen.

Na mijn vorige verhaal vond ik het heel erg leuk om de reacties te lezen, dank jullie wel daarvoor. Helemaal zeker is de post hier niet, maar brieven komen af en toe ook weldegelijk aan. Dus mochten mensen het leuk vinden om lekker ouderwets een brief te schrijven, dan zijn ook die zeker welkom ;)